Wednesday, November 15, 2006

Bodies the Exhibition

We hebben hier onlangs een discussie gevoerd over wat nu precies de definitie is van kunst. Ik zal mijn mening niet gaan spuien over hetgeen ik gistermorgen in de krant las, ik zal alleen deze korte regel wijden aan mijn opinie: ik vind het smakeloos, en absoluut geen kunst.

Vanaf 25 november is er in de Beurs van Berlage te Amsterdam een tentoonstelling te zien van echte mensenlijken. Geconserveerde mensenlichamen die op verschillende manieren ontleed zijn. Zo is er een menselijk gezicht te zien dat doormidden is gesneden, waar men een hersenpan tussen heeft gezet:










Ook is er een gezicht te zien waarvan de helft is blootgelegd:









Behalve gezichten zijn er complete mensenlichamen te zien, al dan niet met blootgelegde ingewanden:












De kunstwerken staan niet achter glas, de bezoeker kan er gewoon omheen lopen. De lichamen mogen echter - om hygiënische redenen - niet aangeraakt worden. Voor de werken zijn 22 lichamen en 260 geconserveerde organen gebruikt. Er was nog even commotie over de oorsprong van de lichamen, critici meenden dat zij aan geëxecuteerde Chineze politieke gevangenen toebehoorden. Bodies the Exhibition heeft deze beschuldigingen stellig ontkend.
De initiatiefnemers menen dat zij de kijker hiermee een blik in de atanomie van het lichaam geven. Zoals zij letterlijk zeiden: "The study of human anatomy operates on the principle 'to see is to know.'" Als je de tentoonstelling gezien hebt, zul je niet snel vergeten hoe het lichaam in elkar zit, de kunstwerken zullen je altijd helder voor ogen staan. Omdat het choquerend is zul je je het beter herinneren dan het anatomische model uit het biologielokaal.
Smakeloos, smerig, esthetisch onverantwoord, je kunt ervan vinden wat je wilt, maar als je erheen gaat, zal de anatomie van het menselijk lichaam je altijd bijblijven. En als je het zo bekijkt, is het misschien niet eens zo'n slecht initiatief.

Thursday, November 02, 2006

Chagall

Chagall

Marc Chagall was een Russisch-Joodse schilder die leefde van 1887 tot 1985

Chagall is altijd een grote eenling gebleven. Ook is zijn werk niet bij één bepaalde stroming in te delen. Velen hebben het wel geprobeerd, maar het is hen niet gelukt. Wel vallen de woorden surrealisme, kubisme, abstract en impresionisme vaak. Al deze dingen kun je in bepaalde schilderingen van Chagall herkennen, maar in andere ook weer helemaal niet. Het is en blijft dus erg moeilijk het werk van Chagall in één bepaalde stroming in te delen.

Zijn werken zijn tijdloos. De kracht ligt vooral in zijn grote fantasie. Het wordt kunst als droom en werkelijkheid in elkaar over gaan, als hemel en aarde elkaar doordringen. Onverwacht schildert hij het onderste boven, en omgekeerd. Op het eerste gezicht begrijpt en waardeert lang niet iedereen de zwevende of omgekeerde beelden van hanen, ezels of mensfiguren.

Wat typerend voor Chagall is, is dat hij zijn dromen ‘vertelt’.
l

Tuesday, October 31, 2006

William Blake en Gustave Doré

Openbaring is natuurlijk een schitterend boek. Dit komt door het ongrijpbare ervan. De kracht en verbeelding die het oproept. De verhalen en geschiedenis verweven met fantasie en werkelijkheid tot in een hogere sfeer. Ja zelf tot in het goddelijke. De krachten en machten zijn ver boven de menselijke mogelijkheden. De pracht gaat tot het uiterste van het verbeeldingsvermogen of zelfs nog verder. En wat als het allemaal nog waar is ook? Buiten openbaringen zijn er daarom gelukkig nog meer van die schitterde boeken, die ik sterk kan aanbevelen: “La divina comedia” van Dante Aglierhi en “Paradise lost” van Milton. Nog mooier word het als er mensen zijn die deze verhalen ook schitterend vinden en deze op een brilliante manier kunnen weergeven. Aanschouw dan ook de schetsen van William Blake en Gustave Doré. Gustave Doré heeft vele schetsen gemaakt die het verhaal van La Divina comedia in beeld brengen.


Pieter


-What the eyes see and the ears hear. The mind believes-

Saturday, October 28, 2006

Kunst

Ik lees de wikipedia definitie van kunst en waag het een vraagteken te plaatsen, alleen bij de laatste regel kan ik mij aansluiten. Wat is kunst? Kunst is een uitingsvorm. Een uitingsvorm van gevoel, esthetiek, sociale contacten, politieke standpunten of wat dan ook. Een uitingsvorm in ieder geval. Volgens die definitie is expressionisme wel kunst, maar de vierkantjes van Mondriaan niet, of het moet het gevoel 'inspiratieloos' weerspiegelen. Dit schilderij hiernaast is bijvoorbeeld de plattegrond van New York, ik kan dat geen kunst noemen. Ik denk dat veel mensen het wat dat betreft met mij eens zijn. Waar iedereen het verder ook over eens is, is dat de Nachtwacht van Rembrandt kunst is. Maar waarom is dat kunst, is het een uiting van iets?
De Nachtwacht werd geschilderd in opdracht, een opdracht om de burgerwacht zo realistisch mogelijk af te beelden. Een portret dus. En dat kon Rembrandt toevallig heel erg goed. Schilderen was in die tijd een ambacht, gewoon het weergeven van de werkelijkheid. Als er in die tijd dus fototoestellen hadden bestaan, en Rembrandt een foto van hen had genomen, waren zijn opdrachtgevers tevreden geweest. Hadden wij die foto dan kunst genoemd? Nee, waarschijnlijk niet, het zou gewoon een weergave van de werkelijkheid zijn. Maar in die tijd bestonden er geen fototoestellen, en daarom hebben wij het resultaat van de vakman tot kunst verklaard.

Nou kun je over het 'kunst-zijn' van de Nachtwacht nog discussiëren. Voor zijn tijd was het schilderij namelijk nogal progressief en ongebruikelijk. Sommige mensen beweren zelfs dat er politieke statements zijn op te maken uit de manier waarop Rembrandt de personen schilderde. En dan is het opeens wel een uitingsvorm.

Maar zelfs al zou het geen uitingsvorm zijn, ik vind het nog steeds kunst. Een ambacht waar meneer Rembrandt buitengewoon goed in was. Ik vind buitengewoon goede ambacht dus ook kunst. Als een bouwvakker kunstig gemetseld heeft, zo netjes dat er geen luchtbelletje meer in het metsel te vinden is, zou ik dat ook kunst vinden.

Thursday, October 26, 2006

Cezanne

Cezanne, Portret van Ambroise Vollard, hangt in du petit palais in Parijs. Het is een Impressionistisch olieverfschilderij uit 1899

De tuinman en de Dood

De tuinman en de dood
Vanmorgen ijlt mijn tuinman, wit van schrik,mijn woning in: ”Heer, Heer, één ogenblik!
Ginds, in de rooshof, snoeide ik loot na loot,toen keek ik achter mij. Daar stond de Dood.
Ik schrok, en haastte mij langs de andere kant,maar zag nog juist de dreiging van zijn hand.
Meester,uw paard, en laat mij spoorslags gaan,voor de avond nog bereik ik Ispahaan!”
Vanmiddag (lang reeds was hij heengespoed)heb ik in ‘t cederpark de Dood ontmoet.
“Waarom”, zo vraag ik, want hij wacht en zwijgt,“hebt gij vanmorgen vroeg mijn knecht gedreigd?”
Glimlachend antwoordt hij:”Geen dreiging was ‘t,waarvoor uw tuinman vlood. Ik was verrast,
toen ik ’s morgens hier nog stil aan ’t werk zag staan, die ik ’s avonds halen moest in Ispahaan.”
P.N.v.Eijck

Monday, October 23, 2006

Poëzie

Het breekt
Geluidloos, zwijgend
Ik kon je niet verliezen
Het neem bezit van
mij en ik ben
leeg
Het breekt
Onzichtbaar, onopgemerkt
Ik voel me dun
en doorzichtig alsof
ik niet ben
Leeg
Het breekt
Het niets, het zwart
Ik ben je kwijt
De leegte breekt
en ik ben
niet meer